Antoniu Guterriş G20 qarjy ministrlerıne: bız yntymaqtastyqtyñ üş synağyna tap bolamyz

BŪŪ fotosuretı / E. Şnaider

BŪŪ mälımetterı boiynşa, älemdegı eñ damyğan 20 ekonomikasy bar topqa kıretın elder yntymaqtastyqtyñ üş synynan ötedı: vaksinalar, damuşy elderge ekonomikalyq kömek jäne klimattyñ özgeruı. Būl turaly BŪŪ basşysy «Tunisie Numérique» gazetınde jarialanatyn G20 qarjy ministrlerınıñ Venesiada ötetın bügıngı kezdesuıne orailastyrylğan bağanasynda aitty.

«COVID-19pandemiasy bastalğaly berı bız jahandyq yntymaqtastyq turaly köp estıdık»,-dep jazady BŪŪ basşysy. «Ökınışke orai, pandemiany toqtatu nemese klimattyq dağdarystyñ äserın azaitu üşın sözderdıñ özı jetkılıksız. Yntymaqtastyqtyñ ne ekenın ıs jüzınde körsetetın uaqyt jettı ».

Onyñ pıkırınşe, Venesiadağy kezdesu kezınde G20 elderınıñ qarjy ministrlerı üş mäsele boiynşa, eñ aldymen, koronavirus infeksiasyna qarsy vaksinalar boiynşa yntymaqtastyqqa ūmtylysyn körsetuı kerek.

«Vaksinalar men ştamdar arasynda jarys bar: eger ekınşılerı jeñıske jetse, pandemia tağy bırneşe million adamnyñ ömırın qiyp ketuı mümkın, al jahandyq qalpyna keltıru prosesı bırneşe jylğa sozylady», - dep eskertedı Antonio Guterriş.

Ol bırqatar elderdıñ vaksinasia nauqanyna qarjylyq qoldau körsetuge daiyn ekendıgın joğary bağalady. «Bıraq moiyndaiyq, - dep jalğastyrdy Bas hatşy, - älem halqynyñ 70 paiyzyn vaksinasialau jäne būl pandemiany toqtatu üşın bızge bır milliard emes, kemınde on bır milliard vaksina qajet».

BŪŪ basşysynyñ aituynşa, yntymaqtastyqtyñ ekınşı synağy - defolt şegınde tūrğan elderge ömırlık mañyzdy ekonomikalyq kömek körsetu. Bai elder COVID-19 dağdarysymen küresu üşın JIÖ-nıñ 28 paiyzyna barabar qarajat jūmsady, dep jazady ol. Ortaşa tabysty elderde būl körsetkış äldeqaida tömen-6,5 paiyz, al naşar damyğan elderde ol 2 paiyzğa da jetpeidı.

«Pandemiağa bailanysty älemnıñ är türlı aimaqtarynda kedeilıkte ömır süretın adamdardyñ sany şamamen 120 millionğa ösedı dep kütılude. Kedeiler qataryna qosylğandardyñ törtten üşten astamy ortaşa tabysy bar elderde tūrady »,-delıngen maqalada. BŪŪ basşysy būl elderge «qarjylyq apattan» aulaq bolu üşın kömek sūrady.

Üşınşı yntymaqtastyq synağy, Antonio Guterriş atap ötkendei, klimattyñ özgeruıne qatysty. Parij kelısımı boiynşa temperaturany 1,5 gradustan joğary kötermeu üşın ırı ekonomikalardyñ köpşılıgı ğasyrdyñ ortasyna qarai şyğaryndylaryn nölge deiın tömendetuge uäde berdı. «Glazgoda ötetın klimattyq konferensia şynymen betbūrysqa ainaluy üşın bız G20 tobynyñ barlyq elderınen jäne damuşy elderden sol uädenı estuımız kerek», - dedı BŪŪ basşysy.

Sonymen qatar, onyñ aituynşa, damuşy elderge on jyldan astam uaqyt būryn damyğan elder uäde etkendei, klimattyq şaralardy qarjylandyruğa jylyna 100 milliard dollar böludı qosa alğanda, olardyñ örşıl maqsattaryna jetu üşın qarjylyq jäne tehnikalyq qoldau körsetıletınıne senımdılık qajet.

«Būl öte oryndy. Karib baseinınen Tynyq mūhityna deiın damuşy elder parniktık gazdar şyğaryndylaryna bailanysty infraqūrylymğa qomaqty qarajat jūmsauğa mäjbür, būğan olardyñ eş qatysy joq », - dep eske alady BŪŪ Bas hatşysy.

Kelesı alty ai, dep jazady Guterriş, jahandyq yntymaqtastyq sözben şekteletının nemese naqty ıske ainalatynyn körsetedı.