BŪŪ mälımetterı boiynşa, koronavirustyq pandemia jyldar boiy, mümkın adam damuyndağy ondağan jyldarğa sozylğan progrestı joidy. Būl turaly seisenbıde halyqaralyq qoğamdastyqqa Tūraqty damu maqsattary turaly jyldyq eseptı ūsynğan Bas hatşynyñ ekonomikalyq jäne äleumettık mäseleler jönındegı orynbasary Lü Chjenmin habarlady.
Eseptıñ jarialanuy 2015 jyly älemdık köşbasşylar qabyldağan Tūraqty damu maqsattaryna qol jetkızu jönındegı joğary deñgeidegı forumğa säikes keledı. Tarihi qūjat ömırdıñ barlyq salalaryn qamtidy, onyñ ışınde adamdardyñ jağdaiy, qorşağan ortanyñ jağdaiy men klimattyñ özgeruıne qarsy küres jäne Jerdegı tırşılık jağdaiyn jaqsartuğa bağyttalğan. Pandemia, zertteuge säikes, būl mındetterdı oryndaudy äldeqaida qiyndatty.
«Älem 2030 jylğa deiıngı tūraqty damu kün tärtıbın jüzege asyrudyñ mañyzdy kezeñınde tūr», - dedı BŪŪ Basşysynyñ orynbasary. - Jahandyq kedeişılık deñgeiı 1998 jyldan berı alğaş ret köterıldı. 2020 jyly 100 millionnan astam adam qaitadan kedeilık pen sozylmaly aştyqtyñ qūrsauynda qaldy. Jalpy jūmys uaqytynyñ 8,8 paiyzy joğaldy, būl 255 million tūraqty jūmys ornyna teñ. Medisinalyq qyzmetterdıñ üzıluı ana men bala densaulyğyn jaqsartu, imunizasiamen qamtudy keñeitu, jūqpaly jäne jūqpaly emes aurulardy azaitu siaqty salalardağy köpjyldyq progreske qauıp töndırdı ».
Lü Chjenminnıñ aituynşa, eñ kedeiler men osal toptar virusty jūqtyru qaupıne köbırek ūşyraidy jäne pandemianyñ ekonomikalyq äserın eñ köp köteredı. Vaksinalardy taratuda öreskel teñsızdık bar. 17 mausymdağy jağdai boiynşa Europa men Soltüstık Amerikada ärbır 100 adamğa şamamen 68 vaksinasia boldy, al Saharanyñ oñtüstıgınde Afrikada ekeuınen az. Dünie jüzı boiynşa milliondağan balalardyñ mektepke eşqaşan oralmauy qaupı bar.
«Pandemiağa bailanysty ekonomikalyq ösudıñ baiaulauyna qaramastan,-dedı BŪŪ Bas hatşysynyñ orynbasary,-klimattyq dağdarys negızınen jalğasuda. Öndırıstık qyzmettıñ uaqytşa qysqaruy şyğaryndylardyñ azaiuyna äkeldı, bıraq 2020 jyly parniktık gazdardyñ konsentrasiasy ösuın jalğastyrdy, tıptı jaña rekordtyq deñgeige jettı ».
2021 jylğy esep, Lü Chjenmin atap ötkendei, Tūraqty damu maqsattaryna qol jetkızu üşın alañdauşylyq tudyrady. Pandemia körsetken auyrsynu nüktelerın joiu üşın qūrylymdyq tüzetuler qajet. Atap aitqanda, äleumettık qorğau jüielerın aitarlyqtai küşeitu, ğylymğa, tehnologiağa jäne innovasiağa investisialardy köbeitu, damuşy elderdıñ qarjylyq jağdaiyn jaqsartu, jasyl energia men önerkäsıpke investisialardy köbeitu, äielderdıñ mañyzdy şeşımder qabyldauğa qatysuy qajet. ūlğaitu kerek.
«Bız adamzat tarihynyñ mañyzdy kezeñınde tūrmyz, - dedı BŪŪ basşysynyñ orynbasary, - Bız qabyldağan şeşımder men bızdıñ qazırgı äreketterımız bolaşaq ūrpaq üşın tağdyrly saldarğa äkeledı. Pandemiadan alynğan sabaqtar adamzatqa qazırgı jäne bolaşaq synaqtarmen küresuge kömektesedı. Osy onjyldyqty äreket etu, transformasia jäne ämbebap jañaru kezeñıne ainaldyratyn sättı paidalanaiyq ».